| Уикипедия Ашық Энциклопедиясын әркім өңдей алады. |
Көзіңді аш, оян, қазақ, көтер басты,
Өткізбей қараңғыда бекер жасты.
—Міржақып Дулатов
Бұл энциклопедия сіздің көмегіңізбен құрылады. Әркім (соның ішінде Сіз де) мындағы қайсыбір мақаланы түзетіп, не жаңасын енгізіп, өз үлесін қоса алады. Тіркелу міндет емес болса да тіркелуіңізді ұсыныс етеміз.
Түсінетін, білетін салаларыңызға тиісті жаңа мақалалар не аудармалар жазуыңыз мүмкін. Алдынан өңдеу әдісін қарап шығыңыз. Қазақ тіліндегі Уикипедияны құруымыз артымыздан келетіндер үшін ғажайып бір білім қайнары болар.
Қазақ тілінің дамуына өз үлесіңізді қосыңыз!
|
Қай жерден бастайын деп қиналып тұрсаңыз,
барлық Уикипедияларда болуы тиіс мақала тізімінен
немесе осы жерден бастап көріңіз.
|
|
Ұсынған мағлұматыңыз Уикипедия:Ауторлық құқықтарды бұзбайтындай болуын сұраймыз.
|
|
|
Мақалалар саны: 2022 | Қатысушылар саны: 639
|
|
|
Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханов (1866—1937) — 19 ғ. соңы мен 20 ғ. басындағы қазақ зиялыларының, қоғам және мемлекет қайраткерлері қатарындағы аса ерекше тұлға, ұлт-азаттық қозғалысы көсемі және Алаш партиясы, Алаш Орда үкіметінің төрағасы, публицист, ғалым, аудармашы.
Ол Ақпан төңкерісінен үлкен үміт күтеді. Бірақ ол үміті ақталмайды. Уақытша үкімет, оның ішінде өзі мүшесі болып жүрген кадет партиясының көсемдері қазаққа аутономия беруге қарсы болады. Оның үстіне олармен жер мәселесі жөнінде де ымыраға келе алмайды да, ол бұл партиядан шығып, қазақтан сайланған тоғыз өкілді бастап барып, Томск қаласында Сібір аутономистерінің құрылтайына қатысады. Осында болашақ Сібір республикасының құрамында Қазақ аутономиясы құрылмақ болады.
Құрылтайдан оралысымен Әлихан қазақ тарихындағы тұңғыш саяси ұйым Алаш партиясын ұйымдастыруға кіріседі. Артынша, 1917 ж. желтоқсанында бүкіл қазақтардың құрылтайында Алаш аутономиясы жарияланып, Ә. Бөкейханов сол алғашқы Қазақ республикасының тұңғыш төрағасы (президенті) болып сайланады…
|
| Жалғасы… |
|
|
|
Алаш Орда (1917—1920) — Ақпан мен Қазан төңкерістері соң 1917 ж. желтоқсанның 13 құрылған қазақ-қырғыз Алаш аутономиясының үкіметі.
1917 ж. желтоқсанның 5—13 Орынборда 2-ші бүкіл қазақ-қырғыз құрылтайы өткізілді.
Құрылтайдың күн тәртібіне 10 мәселе қойылды. Олардың ішіндегі ең негізгілері: қазақ-қырғыз автономиясын жариялау, милиция һәм Ұлт кеңесі (Үкімет) құру мәселелері болды.
Құрылтай делегаттары Уақытша үкімет құлатылғаннан кейін қазақтардың өмір сүруінің өзін күрделендіріп жіберген анархия (тәртіпсіздік) жағдайында елді аман сақтау үшін, «уақытша Ұлт Кеңесі» түріндегі берік билік құру, оған «Алаш Орда» деген атау беру (төрағасы Ә. Бөкейханов, Ұлт Кеңесі құрамына 25 адам кірді), сондай-ақ милиция жасақтау туралы қаулы қабылдады. Алаш астанасы — Семей (Алаш-қала) қаласы еді…
|
| Жалғасы… |
|
|
|
2-ші бүкіл қазақ-қырғыз құрылтайы — 1917 ж. желтоқсанның 5—13 Орынборда өткізілді.
Құрылтайға қазақ сахарасының әр аймақтарынан, Самарқан облысы мен Алтай губерниясындағы қазақтардың атынан — 58 делегат, әр түрлі қазақ ұйымдарының атынан — 8 делегат және арнайы шақырумен — 15 адам қатысып, барлық жиын-терісі 81 делегат келген
Алғашқы баяндаманы Әлихан Бөкейханов жасап, ол жөнінде қаулы қабылданады. Қаулыда — қазақ аутономиясы, милиция (жасақ) және Ұлт кеңесі мәселелерін қарауға жеті кісілік комиссия құрылады. Құрылған комиссия атынан Халел Ғаббасов аутономия, милиция және Ұлт кеңесі туралы баяндама жасайды…
|
| Жалғасы… |
|
|
|
[[Сурет:Үлгі:Potd/2008-03-18|300px|center]]
Үлгі:Potd/2008-03-18 (kk)
|
|
|
